Artykuły
Znaczenie i rola nieopioidowych leków przeciwbólowych w leczeniu bólu w praktyce lekarza rodzinnego
Ból jest zazwyczaj jednym z podstawowych objawów, który nakłania pacjenta do wizyty u lekarza, dlatego znajomość podstawowych procesów związanych z jego powstawaniem, znajomość rodzajów oraz sposobów i możliwości leczenia wydaje się jedną z istotniejszych umiejętności każdego lekarza.
Zespół jelita nadwrażliwego (IBS) – diagnostyka i leczenie
Zespół jelita nadwrażliwego (irritable bowel syndrome, IBS) stawia duże wyzwanie medycynie XXI wieku. To najczęściej diagnozowany zespół objawów ze strony chorób układu pokarmowego, a także przyczyna największej liczby wizyt u lekarzy pierwszego kontaktu, jak i skierowań do hospitalizacji w oddziałach gastroenterologicznych...
Leki a suplementy diety – co lekarz wiedzieć powinien
W ostatnich latach obserwujemy hiperdynamiczny wzrost zużycia suplementów diety. Niestety, wraz ze wzrostem zużycia tych preparatów, rośnie zagrożenie związane z ryzykiem indukowania przez nie działań niepożądanych oraz niekorzystnych interakcji pomiędzy równocześnie stosowanymi suplementami, a także między równocześnie stosowanymi suplementami diety i przyjmowanymi przez pacjenta lekami...
Opieka nad dzieckiem z przewlekłą chorobą nerek w praktyce lekarza rodzinnego
Przewlekła choroba nerek (PChN) (chronic kidney disease, CKD) jest wieloobjawowym zespołem chorobowym, rozwijającym się w następstwie zmniejszenia liczby czynnych nefronów, które prowadzi do trwałego upośledzenia funkcji nerek...
Nowoczesne leczenie cukrzycy typu 2 – rola leków doustnych
Termin „cukrzyca” – diabetes – został wprowadzony przez Arateusza z Kapadocji i powstał od greckiego słowa oznaczającego „przechodzenie przez” lub „spuszczanie”. Odnosił się do obserwowanego u chorych częstego oddawania moczu...
Choroba uchyłkowa – wyzwanie XXI wieku
Uchyłkami jelita grubego potocznie nazywa się niewielkie, workowate uwypuklenia na zewnątrz światła narządu, będące w istocie przepuklinami błony śluzowej i podśluzowej przez osłabioną w miejscach przechodzenia naczyń odżywczych warstwę mięśniową jelita grubego.
Ostre zapalenie ucha środkowego: postępowanie w gabinecie lekarza rodzinnego czy laryngologa?
Ostre zapalenie ucha środkowego (OZUŚ) jest stanem zapalnym obejmującym błonę śluzową ucha środkowego, szczególnie jamę bębenkową. Ta jedna z najczęstszych chorób wieku dziecięcego stanowi bardzo częstą przyczynę zgłaszania się do lekarza, przepisywania antybiotyków, ale również i leczenia chirurgicznego u dzieci...
Możliwości immunoprofilaktyki nieswoistej zakażeń dróg oddechowych u dzieci i dorosłych w praktyce lekarza rodzinnego
Zakażenia układu oddechowego są najczęstszym problemem chorobowym, z jakim zgłaszają się pacjenci w każdym wieku do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Problem ten jest szczególnie częsty u dzieci, zwłaszcza w wieku przedszkolnym, u których infekcje te mają często charakter nawracający i występują w liczbie 6–12 w całym roku, z nasileniem w okresie jesienno-zimowo-wiosennym i przejściową poprawą w okresie letnim...
Nadreaktywność pęcherza moczowego – nowe kierunki badań
Termin nadreaktywny pęcherz moczowy (overactive bladder, OAB) według Międzynarodowego Towarzystwa Kontynencji (International Continence Society, ICS) określa zespół objawów związanych z występowaniem parć naglących, któremu zwykle towarzyszy częstomocz i nykturia, nie stwierdza się natomiast infekcji i innych patologii w obrębie dróg moczowych...
Rola ASA w praktyce lekarza rodzinnego
Tradycyjnie kwas acetylosalicylowy (octan kwasu salicylowego; ASA) jest stosowany w stanach ostrych jako lek przeciwbólowy, przeciwgorączkowy i przeciwzapalny, w terapii długoterminowej wykorzystuje się jego efekt przeciwpłytkowy w profilaktyce pierwotnej, wtórnej i trzeciorzędowej chorób układu sercowo-naczyniowego...
Pierwotne bóle głowy – migrena, napięciowy ból głowy, trójdzielno-autonomiczne bóle głowy
Bóle głowy stanowią jedną z najczęstszych dolegliwości bólowych. Blisko 85% populacji ogólnej odczuwa epizodyczne bóle głowy, a ok. 48% cierpi z powodu przewlekłych i nawracających bólów głowy. Współczesna klasyfikacja obejmuje prawie 100 różnych postaci bólów głowy, pogrupowanych w 13 podstawowych podgrup...
Zespół popunkcyjny – obraz kliniczny i leczenie. Rola lekarza rodzinnego
Rozwój zespołu popunkcyjnego wywołany jest utratą płynu mózgowo-rdzeniowego (m.-r.) z przestrzeni podpajęczynówkowej. Płyn m.-r. otacza rdzeń kręgowy oraz nerwy rdzeniowe w kanale kręgowym i działa dla tych struktur jak poduszka ochronna, zapewniając stabilizację środowiska chemicznego...
Otyłość jako narastający problem medyczny i społeczny – co może zrobić lekarz rodzinny?
Otyłość jest chorobą przewlekłą bez tendencji do samoistnego ustępowania. Przyczyną zachorowania na otyłość jest dodatni bilans energetyczny, spowodowany zaburzeniem równowagi między energią pobieraną z pożywieniem a wydatkowaną (podstawowa przemiana materii, wytwarzanie ciepła i aktywność fizyczna)...
Niedobór żelaza: jego następstwa kliniczne i leczenie
Niedobór żelaza, którego najważniejszym, choć nie jedynym następstwem klinicznym jest niedokrwistość hipochromiczna mikrocytowa, należy do najczęstszych niedoborów pokarmowych dotykających ludność naszego globu. Częstość jego występowania w populacji światowej była przedmiotem szacunkowych obliczeń dokonywanych przez ekspertów WHO...
Pacjent z zespołem słabości w praktyce lekarza rodzinnego
W związku ze starzeniem się społeczeństwa i charakterystyczną dla tego wieku wielochorobowością i wielolekowością, liczba osób starszych w gabinecie lekarza rodzinnego systematycznie zwiększa się. Jednym z ważnych, coraz częściej definiowanych i rozpoznawanych problemów u osób w podeszłym wieku, jest „zespół słabości” (ZS) (frailty syndrome)...
Nowości w diagnostyce i terapii zakażeń układu moczowego u dzieci
Ostatnie dwa lata (2011 i 2012) przyniosły wiele nowości w temacie zakażeń układu moczowego (ZUM) u dzieci. Opublikowano również prace dotyczące znanych czynników w etiopatogenezie ZUM, ale przypisujące im zdecydowanie większą wagę. Poniżej omówiono najistotniejsze zagadnienia z tego zakresu...
Postępowanie z chorym z zespołem otępiennym w praktyce lekarza rodzinnego
Otępienie (demencja) jest trudnym problemem natury medycznej, socjologicznej i ekonomicznej, z którym coraz częściej spotyka się lekarz rodzinny w swojej codziennej pracy. W społeczeństwach krajów europejskich, w tym także w Polsce, obserwuje się nieustanny proces starzenia się ludności. Zwiększająca się z roku na rok populacja osób w podeszłym wieku powoduje, że liczba osób z demencją szybko rośnie, a chory z otępieniem pozostaje i będzie pozostawał przede wszystkim pod opieką lekarza rodzinnego, z okresową pomocą specjalistyczną lekarzy geriatrów, psychiatrów i neurologów...
Leczenie zaburzeń seksualnych u kobiet i mężczyzn powyżej 50. roku życia
W krajach cywilizowanych, w tym i w Polsce, znacznie wydłużył się średni czas życia, który obecnie wynosi u kobiet 84–86 lat, u mężczyzn 72–74 lata. Dane populacyjne wskazują, iż osób po 50. roku życia jest na świecie ok. 1 mld – kobiet i mężczyzn po ok. 500 mln, w Polsce stanowi to ok. 4 mln osób na poszczególną płeć...
Zakażenia Chlamydophila pneumoniae w praktyce lekarza pierwszego kontaktu
Chlamydia są bezwzględnymi pasożytami wewnątrzkomórkowymi. Zostały sklasyfikowane jako bakterie ze względu na skład ścian komórkowych – ściana ta zawiera lipopolisacharydy, brak jest jednak peptydoglikanu. Chlamydia mają rybosomy, ale nie wytwarzają ATP, które musi być dostarczone przez komórkę gospodarza (pasożytnictwo energetyczne). Ze względu na nietypową budowę ściany komórkowej są one odporne na antybiotyki beta-laktamowe...
Zapalenie płuc i zespół ostrej niewydolności oddechowej w przebiegu infekcji Herpes simplex typu 1 u pacjenta z przewlekłą białaczką limfocytową
Wykrycie infekcji HSV w dolnych drogach oddechowych może być trudne, gdyż brakuje klinicznych i radiologicznych cech swoistych, a testy laboratoryjne mają swoje ograniczenia.
Alarmujące objawy w chorobach górnego odcinka przewodu pokarmowego – o czym mogą świadczyć i jakie są zasady postępowania
Pacjenci poszukujący porady w gabinecie lekarza pierwszego kontaktu zgłaszają albo dolegliwości o charakterze nagłym i ostrym przebiegu, albo relacjonują skargi na dolegliwości przewlekłe, uporczywe i nieustępujące lub też nawracające. Wobec powszechnie panującej obawy przed chorobą nowotworową, oczekują oni postawienia rozpoznania, często w oparciu o skierowanie na skomplikowane badania diagnostyczne, które nie zawsze od razu są konieczne...
Bezobjawowe zmiany w moczu – czy można je bagatelizować?
Schorzenia układu moczowego bardzo często przebiegają podstępnie, nie dając przez długi okres żadnych objawów klinicznych. Trzeba mieć świadomość, że w chwili ich wystąpienia choroba może już być bardzo zaawansowana. Dlatego też podstawowe badanie moczu powinno być wykonywane profilaktycznie, co najmniej raz w roku...
Czy u każdego chorego po zawale należy zastosować beta-bloker (np. bisoprolol)?
Bisoprolol jest jednym z czterech rekomendowanych beta-blokerów u osób z ostrym zespołem wieńcowym.
O czym powinniśmy pamiętać stosując bisoprolol (np. Bicardef) u pacjentów z niewydolnością serca?
Bisoprolol jest jednym z czterech rekomendowanych beta-blokerów do stosowania u chorych z niewydolnością serca.
Skąd pochodzi łacińska nazwa wirusa i jak wygląda typowe pierwotne zakażenie wirusem opryszczki? Czy objawy zakażenia nawrotowego są zazwyczaj bardziej nasilone w stosunku do zakażenia pierwotnego?
U ludzi w trakcie pierwotnej infekcji opryszczkowej nie stwierdza się we krwi przeciwciał przeciw wirusowi HS.
Choroby alergiczne należą do najczęściej spotykanych schorzeń przewlekłych wśród pacjentów w wieku rozwojowym, z którymi spotykają się lekarze podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). W krajach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej, a także w Polsce częstość chorób alergicznych zdecydowanie wzrasta w ostatnich latach.